Zinema aretoetan

Sorgin ehiza betean, Kattalin, senarrarengandik ihesi, bere baserritik aterako da gauaren erdian. Baso beltzean galduko da eta bere atzetik segika duen presentzia bat sentituko du. Ihesean dabilela hiru emakume maitagarrirekin topo egingo du. Hauek, arropa garbitu bitartean, beldurrezko ipuinak eta herriko esamesak partekatzen dituzte. Kattalinen harridurarako, bera izango da istorio horien protagonista. (zinea.eus)

Willek hamar urte ditu, eta beti amestu du superheroi bihurtzea eta aita poliziarekin batera kriminalak akabatzea. Hala ere, bere ametsa zapuztu egingo da bere anaia txikia, Charlie, jaiotzean. Haurrak arreta guztia bereganatzeaz gain, Charliek superbotereak dituela ere jakingo du Willek...

Ondarroa, Euskal Herria, 1936ko urria. Frankoren armada herrian sartuko da, eta 24 urteko Karmele Urresti erizain gaztearen familiak Frantziara alde egingo du itsasontzian. Filmak Karmeleren istorioa kontatuko digu: lehenik eta behin, Frantzian errefuxiatuta; han, Parisen erbesteratutako beste euskal gazte batzuk ezagutu, Txomin musikari idealista eta konprometituarekin maitemindu, eta Caracasen (Venezuela) erbesteratutako familia osatuko du. Ondoren, Espainia frankistara itzulitakoan, konspirazioak eta diktaduraren aurkako borroka, klandestinitatea eta zigorrak, eta berriz ere erbestea.

Bere gurasoen bila dabilela, Chispasek Barrakuda Kapitain beldurgarriaren ontzian amaituko du. Tripulazioak ez daki irakurtzen Chispasek baino ezin die lagundu Phineas Craneren altxorra aurkitzen, Karibeko pirata guztien artean baliotsu eta gutiziatuena izanik.

Bikotearekin hautsi ondoren, Vicente (76) gustuko duen bizimodua egiten hasten da Maspalomasen: eguzkia, parranda eta gozamena dira bere eguneroko jardunak. Baina istripu batek Donostiara itzultzera behartuko du eta han aspaldi abandonatu zuen alabarekin elkartu beharko da. Vicentek zahar-etxe batean bizi beharko du eta bertan armairura itzultzera bultzatua sentituko da, konpondutzat zuen bere buruaren alde bat ezkutatuz. Egoera berri horretan, galdera bat nagusituko da: izango al du Vicentek aukera besteekin, eta bere buruarekin, bakeak egiteko?

Raven eta Pinky bi lagun banaezin dira. Sable-hortz kapitain beldurgarriarekin (zazpi itsasoetako erregea) ari dira nabigatzen. Haien arteko adiskidetasuna kolokan dago, Sibylla kondesak itsasontziari eraso egin, brankako maskaroia lapurtu eta Pinky bahitu baitu. Kolpe horren atzean plan are handiagoa ezkutatzen da: kapitaina harrapatu eta zazpi itsasoetako erregina aldarrikatzea. Lagunaren patua eta etxea arriskuan daudela, Raven tripulazioarekin elkartu da kondesa geldiarazteko bidaia epiko batean.

Garai bateko zuri-beltzezko argazkietan izoztua gelditu den abeslari gaztea. Kapsulatua. Enkuadre baten barruan harrapatua, haren ahotsa diskoetan bezala. Ahaztuta, nonbait, ikuspuntua hautatu egiten dela. Ahaztuta, abeslaria izateaz gain, euskal kulturaren transmisioan ezinbesteko erreferentea ere badela Lurdes Iriondo. Transmisioarentzat haurrak ezinbesteko zirela ulertu zuen, eta haientzat idatzi zituen liburuak eta antzerkiak.

Eddak auto lasterkarien pilotu bihurtzea du amets. Ustekabean, bere ametsa egia bihurtzen da: gainbeheran zegoen jolas-parkea lasterketa-zirkuitu bihurtzen da! Bere idoloarekin, Ed pilotuarekin batera, Europako Sari Nagusia izango dute erronka, eta lasterketaren aurkako sabotaje-plan bat aurkituko dute. Lortuko al dute lehiaketa salbatzea eta jolas-parkea ixtea saihestea?

Heidik katamotz bakarti bat basoko tranpa batetik salbatu du. Aitonak jakin gabe, bere lagun berria zaintzen du, eta ez du berriro harengandik aldendu nahi. Heidi ohartzen denean komunitatea katamotz gaztearen familia ehizatzen ari dela eta animalia lotsatiak herrira hurbiltzera behartu zituen lohi jausiak mendiaren beste aldeko baso-soiltze erradikalak eragin zuela, ahal duen guztia egiten du katamotza salbatzeko eta bere etxea zerrategi baten jabe zeken baten atzaparretatik babesteko.

Helviren mundua hankaz gora jartzen da Bo-ren teknologia-adituen klanera batzen denean. Klanen arteko banaketa zaharrari eta emakume polizia temati bati aurre eginez, bere patua betetzeko borrokatuko du: Super Elfkin bihurtzea!

Frida Kahlo neskato bakarti eta grinatsuaren istorioa da hau. Coyoacán koloretsu eta zirraragarrian hazi da, Mexikon, eta bere jakingurak ez du mugarik. Inguruan duen guztian aurkitzen du inspirazioa; naturan edo artean, adibidez. Bizitzak zailtasunak dakarzkionean, Fridak irudimen ikaragarriarekin egiten die aurre, eta mina sormen bihurtzen du.

"1979an Zikuñagako Ama Birjina desagertu egin zen eta bertako biztanleak euren irudi ikonikorik gabe geratu ziren. Hutsune bat horma-hobian. Hutsune kolektibo bat. Hutsuneei buruzko filma da hau. Nire aita Juanmi Gutiérrez zinemagilea duela urte batzuk hil zen. Orain, denbora igaro dela, bere filmetara itzuli eta oroimen pertsonaleko ariketa bat egiten dut irudiaren medioz, edo hobeki esanda, horien absentziaren bidez. Izan al daiteke irudi baten falta haren presentzia bezain indartsua? Hala bada, zer egin hutsune horrekin?" (Pello Gutiérrez Peñalba)

Borneon, oihan tropikalean kokatutako herrixka batean, bizi da Keria, eta orangutan kume bat aurkituko du aitak lan egiten duen olio-palmondoen landaketan. Natura biziki maite du eta basoa suntsitzearen aurka borrokatuko du, Selai izeneko bere lehengusuarekin batera. Abentura honi esker bere jatorriarekin konektatzeko aukera izango dute.

Eta euririk, eguzkirik edo lurrik gabe ere loratu litekeen hazirik balego? Eta norbaitek lapurtu badu? Klara behi nerabe ausartak misterio bat argitu beharko du Agatha Christensen untxi detektibearekin: hazi miraritsuaren desagerpena ganadua daraman trenaren barruan.

Patrick, Monarka tximeletaren migrazioaren mundu liluragarrian murgiltzen gaituen familia osoarentzako animaziozko filma da. Istorio hunkigarri honetan, Patricki, hegal bakarra duen tximeleta ausart eta maitagarriari lagunduko diogu. Patrick abentura zoragarri batean murgilduko da, polizoi moduan atoi batean sartu eta migrazio handiarekin bat egiten duenean bere bizitzaren bidaian parte hartzeko. Bere lagun leialekin batera, Marty, beldar tuntuna , eta Jennifer, altueraren beldur den tximeleta, Patrick ustekabeko heroi bihurtzen da.

Hala ere, arrakasta lortu aurretik, bere beldurrei aurre egin beharko die, bere berezitasuna onartu eta bidean zehar oztopo ugari gainditu beharko ditu.

Existitzen ez den herri batean, 1914 eta 1982 artean, ahozko testigantzetan eta idazleen testuetan oinarritutako benetako bost istorio gertatu ziren. Horien bidez, XX. mendean Ipar Euskal Herriko herri txiki batean izandako aldaketa sozialak erakusten zaizkigu; hizkuntza baten sustraitzea eta horretara hurbiltzea, baita biziraupenaren aldeko borroka ere.

Domingok etengabeko jolas gisa bizi du bizitza. Bere integritate fisikoa bera ere arriskuan jarriz apustu egitea gustatzen zaio. Apustuak era askotakoak dira, baina izugarriena da gizon batek tabernako barratik salto egitea, zenbat eta gehiagotan hobeto, bere urdailaren kontra. Marcelinek, bere emazteak, esperotakoa eta saihestezina jakinaraziko dioten egun tragikoaren etengabeko ziurgabetasuna bizi du.

Hirurogeita hamarreko hamarkadako lehen urteetako udako goizeko zortziak dira. Jon, ETAko militantea, etsi-etsian dabil korrika Donostiako Alde Zaharreko kaleetan, polizia atzetik duela. Aldi berean, bere bizitzaren historian zehar dabil, bere esperientziaren zorigaiztoko amaierara iritsi arte.

Hogeitamarren bat urtetako emakume ezkondua, seme bat duena, hainbat urte ezkonduta egon ondoren senarrak zergatik utzi ote zuen gogoeta egiten ari da.

Manuel lasai bizi da Ramón anaiarekin, baina prostituta bat agertzen da, eta dena aldatzen du. Estherrek tentsioak eta gatazkak sorrarazten ditu anaien artean, eta amaiera zoritxarrekoa da. Filmak landa-inguruneko familia-harremanak eta emozio erreprimituak aztertzen ditu.

1967an, diktadura frankista betean, askatasun egarri ziren seminarista batzuek Enarak taldea sortu zuten. Garaiko jendartean oraindik arrotzak ziren pop, rock eta psikodelia estiloak jotzen zituzten, euskara hutsean. Ehundaka kontzertu eman ondoren, 1971an misteriotsuki desagertu ziren, betirako. 50 urte ondoren, abeslariaren semea, Beñat, taldearen aztarnen bila abiatuko da, ornitologia, collage-a eta bilaketa eszentriko bat nahasten dituen labirinto filmiko batean murgilduz.